کبد چرب غیر الکلی چیست ؟

کبد چرب غیر الکلی یک بیماری کبدی است که در آن چربی به صورت غیر عادی در سلول‌های کبد تجمع می‌یابد.
این مشکل کبدی به عنوان ناشی از مصرف الکل نمی‌آید، بلکه به دلایل دیگری اتفاق می‌افتد.
دو نوع اصلی کبد چرب غیر الکلی عبارتند از:

۱- کبد چرب غیر الکلی غیر التهابی (NAFLD – Non-Alcoholic Fatty Liver Disease)
در این نوع، تجمع چربی در کبد رخ می‌دهد، اما به علت التهابی در کبد نیست. NAFLD ممکن است بدون علائم و درجه ملتیپل مختلفی از شدت داشته باشد.
در برخی از افراد، NAFLD به کبد چرب غیر الکلی التهابی تکامل می‌یابد که وضعیت جدی‌تری دارد.

۲- کبد چرب غیر الکلی التهابی (NASH – Non-Alcoholic Steatohepatitis)
یک نوع پیشرفت‌یافته‌تر  است. در این حالت، علاوه بر تجمع چربی، التهاب و آسیب به سلول‌های کبدی نیز رخ می‌دهد.
NASH می‌تواند به تشدید تشخیص‌های جدی‌تری مثل سیروز و تالاسمی کبدی منجر شود.
دلایل دقیق بروز کبد چرب غیر الکلی هنوز مشخص نیستند، اما عوامل مانند چاقی، دیابت نوع 2، مقاومت به انسولین، نژاد، ژنتیک، تغذیه نامناسب و کم‌ترکردن ورزش احتمالاً در ایجاد این بیماری نقش دارند.
تشخیص و مدیریت کبد چرب غیر الکلی به مراجعه به پزشک و انجام آزمون‌های مخصوصی اعمال می‌شود.
اصول درمان شامل تغییرات در سبک زندگی، کنترل وزن، رژیم غذایی مناسب، و در صورت لزوم، داروها هستند.

مراحل کبد چرب غیر الکلی

مراحل کبد چرب غیر الکلی (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease یا NAFLD) ممکن است از سطوح مختلفی از شدت به شدت متفاوت باشد.
این مراحل به تدریج از تجمع چربی در کبد شروع می‌شوند و در برخی از افراد به سمت مشکلات کبدی جدی‌تر تکامل می‌یابند.
مراحل عمده کبد چرب غیر الکلی عبارتند از:

۱- کبد چرب غیر الکلی (NAFL – Non-Alcoholic Fatty Liver)
در این مرحله، تجمع چربی در سلول‌های کبدی رخ می‌دهد، اما بدون وجود التهاب یا آسیب به سلول‌های کبدی.
بسیاری از افراد در این مرحله هیچ علامت یا علائمی ندارند و مشکل تنها از طریق آزمایشات کبدی تشخیص داده می‌شود.

۲- کبد چرب غیر الکلی التهابی (NASH – Non-Alcoholic Steatohepatitis)
 وقتی رخ می‌دهد که به علاوه از تجمع چربی، التهاب و آسیب به سلول‌های کبدی نیز رخ بدهد.
افراد با NASH ممکن است علائمی مانند درد شکم، تورم شکمی، خستگی و غیره داشته باشند.
این مرحله جدی‌تر از NAFL است و می‌تواند به مشکلات کبدی جدی‌تر منجر شود.

۳- فیبروز کبدی (Fibrosis)
در این مرحله، با وجود تجمع چربی و التهاب، بافت کبدی به تدریج آسیب می‌بیند و به شکل رسمی از فیبروز کبدی صحبت می‌کنیم.
فیبروز کبدی از مراحل F0 تا F4 که به تدریج شدت آسیب را نشان می‌دهند، تقسیم می‌شوند.

۴- سیروز کبدی (Cirrhosis)
اگر فیبروز کبدی به شدت بیشتر شود، ممکن است به سیروز کبدی منجر شود. در این مرحله، بافت کبدی دچار تغییرات غیرقابل بازگشت می‌شود و عملکرد کبد مختل می‌شود.
سیروز کبدی ممکن است به تشدید مشکلات کبدی مثل بزرگ شدن طحال، خونریزی رگهای معده، و حتی سرطان کبدی منجر شود.
تشخیص و مدیریت مراحل کبد چرب غیر الکلی نیاز به مشاوره پزشکی دارد.
افرادی که با این مشکل تشخیص داده می‌شوند، نیاز به تغییرات در سبک زندگی، مراقبت‌های پزشکی منظم و در برخی موارد داروهای خاص دارند.

علائم کبد چرب غیر الکلی

کبد چرب غیر الکلی (Non-Alcoholic Fatty Liver Disease یا NAFLD) در مراحل ابتدایی ممکن است بدون علائم و علائم واضحی رخ دهد.
و اما بیماری کبد چرب غیر الکلی نوعی شرایط است که چربی اضافی در کبد فرد ذخیره می شود که در اثر تجمع بیش از جد عملکرد کبد مختل و به طور کلی از کار می افتد.
اما این نوع از چربی در کبد ناشی از مصرف زیاد الکل نیست و به همین دایل است که به آن کبد چرب غیر الکلی می گویند اما زمانی که مصرف زیاد الکل باعث ایجاد چربی در کبد شود ، به این بیماری بیماری کبد چرب الکلی گفته می شود.
هم چنین بپردازیم به مراحل مختلفی از کبد چرب غیر الکلی که می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- کبد چرب ساده
مورد اول از نوع ساده است که تجمع چربی در سلول های کبدی تا حد زیادی بی ضرر است و فقط در آزمایشاتی که به دلایل دیگری انجام می شود قابل تشخیص است و مشکل ساز نخواهد بود.

۲- استئاتوهپاتیت غیر الکلی
مودد بعدی کمی حاد تر است و شکل جدی تری از بیماری کبد چرب غیر الکلی محسوب می شود که در آن کبد ملتهب شده است.
تخمین زده می شود در حدود ۵ درصد از جمعیت انگلیس را تحت تأثیر قرار داده است و لازم است در این خصوص درمان انجام شود.

۳- فیبروز
و اما نوع فیبروز می باشد که مواقعی که التهاب مداوم باعث ایجاد زخم در اطراف کبد و رگ های خونی اطراف می شود اما کبد هنوز قادر به عملکرد طبیعی می باشد و البته این نوع رفته رفته بدتر می شود و کبد را به طور کامل می تواند درگیر کند.

۴- سیتروز
و در نهایت نوع سیتروز که شدیدترین نوع و مرحله است و بعد از سال ها التهاب اتفاق می افتد؛ شرایطی است که کبد کوچک می شود و زخم می شود.
این آسیب دائمی است و می تواند منجر به نارسایی کبد شود و در نهایت سرطان کبد و از کار افتادن آن را به همراه داشته باشد.
کبد چرب ساده و استئاتوهپاتیت غیر الکلی دو شرایط جداگانه هستند هر چند که ممکن است مشابه باشند اما در دو نوع کاملا متفاوت هستند و لازم است بدانید که افراد معمولاً به یک نوع کبد چرب غیر الکلی مبتلا می شوند.
در ادامه به این موارد جهت آشنایی بیش تر می پردازیم.
هم چنین با افزایش شدت مشکل، ممکن است علائمی ظاهر شوند.
این علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:

۱- تورم شکمی
برخی از افراد ممکن است تورم و نفخ در منطقه شکم تجربه کنند که به علت تورم کبدی و مشکلات دیگر در مجاری صفراوی و گاهی اوقات وجود گاز معده باشد.

۲- درد یا ناراحتی در ناحیه شکم
در برخی موارد، افراد ممکن است درد شکمی ملایم تا متوسطی تجربه کنند.
این درد معمولاً در قسمت بالا یا سمت راست شکم حس می‌شود.

۳- خستگی و کم‌کاری
افراد مبتلا به NAFLD ممکن است احساس خستگی عمومی و کم‌کاری کنند.

۴- کاهش وزن بیش از حد
در برخی موارد، افراد ممکن است بیش از حد وزن خود را از دست دهند، اما این امر نمی‌تواند به تنهایی به علت NAFLD باشد و باید با سایر علل نیز بررسی شود.

۵- ژانس و تهوع
افراد ممکن است احساس ژانس و تهوع کنند.
لطفاً توجه داشته باشید که علائم NAFLD ممکن است ناشناخته باشند یا به علائم دیگر بیماری‌ها نیز نظیر دیابت، متابولیسم چربی بالا، یا نفروروز دیگر مشابه باشند.
در صورتی که علائمی مشابه این موارد تجربه می‌کنید، توصیه می‌شود که با پزشک مشورت کنید. تشخیص دقیق و مدیریت مراحل NAFLD نیاز به مشاوره پزشکی دارد.

علت بروز کبد چرب غیر الکلی

علت بروز کبد چرب غیر الکلی (NAFLD – Non-Alcoholic Fatty Liver Disease) مشکلات مختلفی می‌تواند باشد، اما دقیقاً چرا چربی به صورت غیر عادی در کبد تجمع می‌یابد هنوز کاملاً مشخص نشده است. عوامل و علل ممکن بروز NAFLD عبارتند از:

۱- چاقی
چاقی یکی از عوامل اصلی بروز NAFLD است. چاقی باعث افزایش تجمع چربی در کبد می‌شود و ممکن است به علل متعدد دیگر نیز منجر شود.

۲- مقاومت به انسولین
مقاومت به انسولین یک وضعیت است که بدن به انسولین (هورمون کنترل قند خون) بازپاسخ نمی‌دهد و این ممکن است در افراد مبتلا به NAFLD و دیابت نوع 2 رخ دهد.

۳- دیابت نوع 2
دارا بودن دیابت نوع 2 یکی از عوامل خطر بروز NAFLD است.

۴- ژنتیک
عوامل ژنتیکی ممکن است نقشی در بروز NAFLD داشته باشند.
افرادی که اعضای خانواده‌شان مبتلا به NAFLD بوده‌اند، احتمالاً در معرض خطر بیشتری هستند.

۵- تغذیه نامناسب
مصرف زیادی از غذاهای پرچرب و پرقند، به همراه کم‌کاری و نداشتن وعده‌های غذایی منظم می‌تواند بروز NAFLD را تسهیل کند.

۶- بیماری‌های متصدی
برخی از بیماری‌های متصدی مثل چاقی متصدی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و غیره ممکن است باعث افزایش احتمال بروز NAFLD شوند.

۷-  مصرف داروها
مصرف برخی داروها، به ویژه ترکیبات ضد چربی، ممکن است به بروز NAFLD کمک کند.
تشخیص و مدیریت NAFLD به مشورت با پزشک نیاز دارد.
شناخت علل مشکل شما و اعتنای به سبک زندگی سالم می‌تواند به پیشگیری از بروز یا پیشرفت این بیماری کمک کند.